Αέρηδες

Το αρχαίο υδραυλικό ρολόι του Ανδρόνικου Κυρρήστου, στο τέρμα της οδού Αιόλου, στην Αθήνα. Το ρολόι κατασκευάστηκε τον 1o αι. π.Χ. από λευκό μάρμαρο σε σχήμα οκταγωνικού πύργου. Ο πύργος έχει ύψος 12,80 μ. και διάμετρο 7,95 μ., ενώ το πλάτος της κάθε πλευράς του είναι 2,80 μ. Στηρίζεται σε υπόβαθρο με τρεις βαθμίδες και έχει δύο μεγάλες θύρες (3,35 x 1,60) μπροστά από τις οποίες υπήρχε μικρό περιστύλιο. Οι οκτώ πλευρές του είναι αντίστοιχα προσανατολισμένες προς τα οκτώ σημεία του ορίζοντα, ενώ στο πάνω διάζωμα κάθε πλευράς υπάρχει ανάγλυφη παράσταση του αντίστοιχου –προς το σχετικό σημείο του προσανατολισμού– ανέμου. Πάνω από τα ανάγλυφα είναι χαραγμένα τα ονόματα των ανέμων: Βορέας, Καυκίας (βορειοανατολικός), Απηλιώτης (ανατολικός), Εύρος (νοτιοανατολικός), Νότος, Λιψ (νοτιοδυτικός), Ζέφυρος (δυτικός), Σκίρων (βορειοδυτικός). Στην παρουσία αυτών των προσωποποιημένων στοιχείων οφείλει και το μνημείο την ονομασία του. Στην κορυφή της οκτάπλευρης πυραμιδωτής στέγης υπήρχε χάλκινος περιστρεφόμενος Τρίτωνας που με το μικρό ραβδί του έδειχνε, ανάλογα με την κατεύθυνση του αέρα, τον άνεμο που φυσούσε. Κάτω από τις ανάγλυφες παραστάσεις διακρίνονται χαραγμένοι δείκτες ηλιακών ρολογιών. Οι δείκτες αυτοί, σε συνδυασμό με τη σκιά που έριχναν ανάλογα με τη θέση του ήλιου στο λευκό μάρμαρο τα σιδερένια ραβδιά που ήταν σφηνωμένα στις πάνω γωνίες των πλευρών, έδειχναν τις ώρες της ημέρας. Για τη νύχτα και τις μέρες που δεν είχε ήλιο, υπήρχε στο εσωτερικό του πύργου υδραυλικό ρολόι που λειτουργούσε με νερό το οποίο διοχετευόταν με ένα σύστημα σωλήνων από μια γειτονική δεξαμενή. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας το μνημείο μεταβλήθηκε (1700) σε τεκέ (μοναστήρι) δερβίσηδων. Από την περίοδο αυτή σώζονται τούρκικες επιγραφές. Α., συνοικία.Συνοικία της Αθήνας ανάμεσα στην Πλάκα και το Θησείο. Οφείλει το όνομά της στο ομώνυμο μνημείο του Κυρρήστου, γύρω από το οποίο εκτεινόταν. Στα χρόνια του Όθωνα ήταν από τις πιο πολυάνθρωπες και πολυσύχναστες συνοικίες της Αθήνας και κέντρο σημαντικής εμπορικής κίνησης. Εκεί στεγάζονταν και οι φυλακές, στο παλιό οθωμανικό ιεροδιδασκαλείο (Μενδρεσές). Η κορυφή του υδραυλικού ρολογιού του Κυρρήστου, του γνωστού ως Αέρηδες. Στα ανάγλυφα της οκτάγωνης κορυφής του εικονίζονται προσωποποιημένοι οι άνεμοι.